مقاطع تحصیلی و شرایط اخذ پذیرش و بورسیه در فرانسه
دوره‌های کارشناسی در فرانسه
مدرک کارشناسی در فرانسه 3 سال است و مدرک کارشناسی ارشد یک تا دوساله اخذ می‌شود. بنابراین برای کشورهایی همانند ایران که مدت‌زمان دوره کارشناسی در آن‌ها 4 سال است، مدرک کارشناسی این کشورها بنا به تائید وزارت آمورش عالی کشور فرانسه برابر با کارشناسی ارشد فرانسه است و فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی در ایران می‌توانند در مراحل بالاتر از کارشناسی ارشد در فرانسه ادامه تحصیل دهند.
دوره‌های کارشناسی در فرانسه
فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های ایران می‌توانند پس از پایان مقطع کارشناسی و یا کارشناسی ارشد، در رشته‌ای متفاوت از رشته تحصیلی قبلی خود، در فرانسه ادامه تحصیل دهند. برای دانشجویانی که می‌خواهند وارد مقطع دکترا شوند، گذراندن سال دوم یا سال اول و دوم در دوره کارشناسی ارشد پیشنهاد می‌شود؛ زیرا این امر موجب می‌شود تا بدون داشتن استرس یادگیری زبان فرانسه وارد این کشور شوند. همچنین بعد از گذراندن این دوره و کسب تجربه‌های ارزشمند و تقویت زبان، خود فرد به‌طور مستقیم درخواست پذیرش دکترا در دانشگاه دلخواه را انجام دهند. به‌طور حتم آنچه دانشجوی ایرانی در دوره کارشناسی ارشد در فرانسه می‌گذراند، مشابه آنچه پیش‌تر در ایران گذرانده، نخواهد بود، درواقع مطالب تکراری نیستند. هرچند ممکن است تا حدودی همپوشانی داشته باشند.
در نظام آموزش عالی کشور فرانسه تحصیل در مراحل بالاتر از کارشناسی با توجه به هدف دانشجو به دو بخش تقسیم می‌شود:
- مدرک DESS برای افرادی که قصد ورود به بازار کار را دارند.
- مدرک DEA برای افرادی که قصد ادامه تحصیل و اخذ مدرک دکترا را دارند.
دکترا در فرانسه
دوره دکترا در کشور فرانسه 3 تا 4 ساله و همراه با پایان‌نامه است.
افرادی که قصد ادامه تحصیل در کشور فرانسه را دارند باید این نکته را در نظر داشته باشند که می‌بایست ماهیانه مبلغی را به‌عنوان هزینه مسکن و خوراک پرداخت کنند. همچنین قبل از رفتن به این کشور و برای ارائه مدرک به سفارت باید مبلغی معادل هزینه یک سال (حدوداً 8000 یورو) را در حساب بانکی ایران داشته باشند و همراه با بقیه مدارک تحویل سفارت بدهند.
شرایط اخذ پذیرش در فرانسه
همان‌طور که گفته شد پس از یادگیری زبان اولین قدم برای وارد شدن به دانشگاه‌های فرانسه درخواست پذیرش است.
برای شروع مراحل پذیرش و همچنین دریافت پرونده ثبت‌نامی که هرساله از اواخر ژانویه و اوایل فوریه آغاز می‌شود، ابتدا باید به پایگاه اینترنتی هر دانشگاه مراجعه شود. بعد از یافتن رشته موردنظر، نحوه ثبت‌نام، شرایط تشکیل پرونده ثبت‌نام و دریافت پرونده، باید فرم تکمیل‌شده آن به همراه درخواست ثبت‌نام را برای دانشگاه پست شود. بیشتر دانشگاه‌های فرانسه رایگان هستند و تنها مبلغ مختصری بابت ثبت‌نام دریافت می‌شود که با توجه به رشته تحصیلی و نوع پوشش تأمین اجتماعی که در هنگام ثبت‌نام انتخاب می‌شود از 100 تا 700 یورو در نوسان است. اما از ابتدا حداقل مبلغ پنج میلیون تومان باید برای این کار در نظر گرفته شود، چراکه گذشته از هزینه‌های اقدام به پذیرش که شامل: ترجمه مدارک، تائید مدارک ترجمه‌شده توسط سفارت، تمبر بین‌المللی برای دانشگاه بابت هزینه تشکیل پرونده ثبت‌نام، ویزا و بلیت هواپیما است، سرویس فرهنگی سفارت نیز در مرحله قبل از صدور ویزا برای اطمینان از استطاعت مالی متقاضی دفترچه حساب پس‌انداز بانکی به نام و به مبلغ سه و نیم تا چهار میلیون تومان (معادل ریالی 4000 یورو) طلب می‌کند.
نکته مهمی هم که باید موردتوجه قرار گیرد، در نظر گرفتن تقویم تحصیلی دانشگاه‌های فرانسه است. مقصد موردنظر هر کشوری باشد باید از یک سال قبل مقدمات اقامت تحصیلی فراهم شود. در کشور فرانسه سال تحصیلی از ماه سپتامبر تا ماه مه ادامه دارد و زمان امتحانات در ماه فوریه و ژوئن است. یک دوره امتحان تجدیدی نیز در ماه سپتامبر برای دانشگاه‌ها در نظر گرفته‌شده است.
برای شروع سال تحصیلی در ماه سپتامبر، تماس اولیه باید در اولین فرصت سال انجام گردد تا دانشجو پرونده درخواستی موسسه را تکمیل کند و آن را در بهار (غالباً 30 آوریل را برای آخرین‌مهلت در نظر می‌گیرند) برای موسسه موردنظر ارسال کند.
مراحل تصمیم‌گیری مؤسسات برای آموزش‌های آکادمیک در مورد یک یا چند نیم سال تحصیلی بین 15 ژوئن تا 15 سپتامبر انجام می‌شود. سپس جلسه کمیسیون گزینش برای سطوح قبل از کارشناسی و کارشناسی در ماه ژوئن برگزار می‌شوند.
برای گرفتن پذیرش هم اگر با مدرک دیپلم اقدام به اخذ پذیرش شود، باید در یک امتحان ورودی که فقط برای تعیین سطح زبان است شرکت شود. دانشگاه‌های فرانسه و بخش فرهنگی سفارت فرانسه در ایران هرسال از اوایل ماه دسامبر تا 15 ژانویه شروع به انتشار پرونده‌هایی می‌کنند که شامل رشته‌ها و دانشگاه‌های فرانسه است. بعد از انتخاب رشته و دانشگاه باید پرونده به سفارت بازگردانده شود تا تاریخ دقیق امتحان را که معمولاً اواخر فوریه است، مشخص شود.
این امتحان از 2 بخش شنیداری که معمولاً یک مصاحبه واقعی یا یک گزارش است و بخش نوشتاری که شامل درک متونی از روزنامه‌های فرانسه مانند فیگارو و لوموند تشکیل می‌شود، بخش بعدی آن‌هم نوشتن یک انشا است.
نتیجه این آزمون بین ماه‌های مارس تا ژوئن اعلام می‌شود.
اگر هم متقاضی قصد ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی به بالا را دارد، باید با دانشگاه موردنظر مکاتبه کند و شخصاً از آن‌ها تقاضای پذیرش کند. سپس برای گرفتن پذیرش باید در مصاحبه‌ای با حضور مسئول امور تحصیلی سفارت، رایزن فرهنگی و چند نفر دیگر در محل سفارت فرانسه شرکت کند.
چرایی و چگونگی تحصیل در فرانسه
تحصیل در فرانسه تقریباً رایگان (۱۸۴ تا ۶۱۵ یورو در سال برای رشته‌های مهندسی) است و شاید به همین دلیل است که در حدود ۱۷۰۰۰۰ دانشجوی غیر فرانسوی در آنجا تحصیل می‌کند. برای اخذ پذیرش در فرانسه باید مدرک ب ۱ یا ب ۲ فرانسوی داشته باشید.
هزینهٔ زندگی در فرانسه حدوداً سالیانه ۹۶۰۰ یورو است. البته زندگی در پاریس بین ۲۵ تا ۷۰ درصد گران‌تر از سایر شهرهای دیگر است.
اجاره ماهیانه خوابگاه‌های خصوصی حدود ۶۰۰ یورو بوده و اقامت نزد خانواده (هوم استی) بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ یورو هزینه دارد. هزینه‌های خوراک در حدود ۲۰۰ یورو در ماه است و با نشان دادن کارت دانشجویی خود می‌توانید در کافه‌ها و رستوران‌های دانشجویی از تخفیف ویژه برخوردار شوید. با پرداخت ۴۵ یورو در ماه می‌توانید از وسایل نقلیهٔ عمومی مانند اتوبوس و مترو استفاده کنید.