مقاطع تحصیلی و شرایط اخذ پذیرش و بورسیه در کانادا

دوره‌های کارشناسی در کانادا

مدارک تحصیلی در مقطع کارشناسی در بیشتر دانشگاه‌های کانادا و آمریکا، مورد تأیید سایر کشورها می‌باشند. شرایط گرفتن پذیرش و سیستم آموزشی در دانشگاه‌های آمریکا و کانادا بسیار نزدیک به هم است. متقاضیان برای تحصیل در مقطع کارشناسی باید مدرک دیپلم و پیش‌دانشگاهی با حداقل معدل 14 یا بالاتر داشته باشند. آن دسته از کسانی که دوره پیش‌دانشگاهی را تمام نکرده‌اند، ممکن است بتوانند در مقطع کارشناسی پذیرش بگیرند با این شرط که تعدادی از دروس اصلی دوره پیش‌دانشگاهی را قبل از شروع دوره کارشناسی بگذرانند.

برای پذیرش در برخی از رشته‌ها مانند Mechanical Engineering حداقل معدل 15 نیاز است. برای اخذ پذیرش غیرشرطی در مقطع کارشناسی (Unconditional Admission) داشتن یکی از مدرک زبان انگلیسی زیر ضروری است:

• مدرک دیپلم با حداقل 3 سال تحصیل و با معدل حداقل 15
• statement of Interest متناسب با رشته تحصیلی
• مدارک زبان انگلیسی (IELTS, 6.5) و یا (TOEFL, iBT: 80; CBT: 220; PBT: 550)

در برخی از دانشگاه‌ها، اگر متقاضی دارای تمامی شرایط لازم را برای اخذ پذیرش دارا باشد و یکی از مدارک زبان بالا با نمره پایین‌تر از حدنصاب داشته باشد، می‌تواند همچنان پذیرش غیر مشروط گرفته اما باید یک‌ترم زبان بگذراند.

اما اگر متقاضی دارای هیچ‌گونه مدرک زبان نباشد، می‌بایست پذیرش مشروط (Admission Conditional) گرفته و ابتدا دوره‌های زبان دانشگاه را بگذراند. طول این دوره زبان وابسته به سطح زبان متقاضی است و ممکن است بین یک تا دو ترم تحصیلی زمان ببرد.

دوره‌های کارشناسی ارشد در کانادا

پس از بررسی وضعیت ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی و نکاتی که در این زمینه بیان شد، در ادامه به تحصیل در مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد پرداخته می‌شود.

جدای از بحث ادامه تحصیل در کالج و فواید شغلی آن، اگر بنا باشد برای دریافت یک مدرک تحصیلی دانشگاهی دیگر اقدام شود آن مقطع، دوره کارشناسی ارشد خواهد بود. زیرا با بهبود شرایط کاریابی توسط این مدرک تحصیلی، احتمال یافتن کار مرتبط برای متقاضی بالا می‌رود.

همان‌طور که گفته شد در کانادا تحصیلات عالی به سه بخش مختلف کالج، دانشگاه و مدارس فارغ‌التحصیلی تقسیم‌بندی می‌شوند. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد را دارند باید در دانشگاه یا مدارس فارغ‌التحصیلی ثبت‌نام نمایند. لازم به ذکر است با ثبت‌نام در کالج نمی‌توان وارد دوره ارشد شد.

انجمن‌های CAGS و ACES شورای اداره‌کننده دوره‌های ارشد هستند. این دو انجمن 44 دانشگاه، 3 آژانس تحقیقاتی فدرال، 2 مدرسه فارغ‌التحصیلی در سطح ملی را در برمی‌گیرند.

مدارس فارغ‌التحصیلی و آژانس‌های تحقیقاتی قسمتی از هزینه‌های دانشجویان خارجی را تحت عنوان بورسیه برای رهیابی آن‌ها به دوره ارشد تأمین می‌کنند. همچنین در روند انجام پروژه‌های تحقیقاتی حمایت‌های لازم را از دانشجویان به عمل می‌آورند.

معیارهای ورود به دوره ارشد

• برای ورود به دوره ارشد دانشجو می‌بایست مدرک کارشناسی مرتبط را با معدل بالای (B+) اخذ کرده باشد.
• دریافت نامه تأییدیه از دانشگاه قبلی با ذکر مهارت‌های دانشجو موردنیاز است. حتی ممکن است در برخی شرایط دانشگاه یک پیشنهاد تحقیقاتی از دانشجو طلب نماید.
• دانشجویانی که زبان انگلیسی‌زبان اولشان نیست، باید آزمون مرتبط بامهارت زبان انگلیسی را با موفقت گذرانده باشند.

مقررات دوره کارشناسی ارشد

• این دوره در کانادا به‌طورمعمول یک یا دوساله است، ولی دوره‌های تکمیلی حرفه‌ای ممکن است تا سه سال به طول انجامند. لازم به توضیح است که دوره‌های ارشد ترکیبی از آموزش تئوری و کار عملی در قالب پروژه‌های تحقیقاتی می‌باشند که این موضوع تلاش بسیار را از سوی دانشجو طلب می‌کند.
• دانشجویان در آخر دوره باید پایان‌نامه‌ای درزمینهٔ تحقیقاتی خود آماده و از آن دفاع نمایند.
• فارغ‌التحصیلان این مقطع می‌توانند مستقیماً وارد مقطع دکترا شوند، این دسته از دانشجویانی واجد شرایط برای دریافت بورسیه وابسته به دانشگاه موردنظر هستند.

دکترا در کانادا

استقبال دانشجویان بین‌المللی از تحصیل در مقطع دکتری در کشور کانادا روزبه‌روز در حال افزایش است. کیفیت آموزش بالا، هزینه‌های نسبتاً پایین و امکانات مدرن، کانادا را تبدیل به یکی از کشورهای مناسب جهت تحصیل در مقطع دکترا کرده است. دولت این کشور نیز به‌خوبی از اهمیت جذب دانشجو در این مقطع مطلع است، به همین دلیل بورسیه‌های بسیاری برای دانشجویان این مقطع تحصیلی در نظر گرفته است.

روند پذیرش

دانشجویان مقطع دکترا مانند دانشجویان سایر مقاطع تحصیلی ملزم به رعایت استانداردهای لازم جهت اخذ پذیرش هستند.

متقاضی مقطع دکترا باید مدرک کارشناسی ارشد، ریزنمرات این مقطع و مهارت‌های تحقیقاتی خود را ارائه نماید.

همچنین ارائه پیشنهاد تحقیقاتی، نمرات دانشگاهی و آکادمیک بالا، نامه رفرنس، نمونه مقاله و نمره  GRE برای ورود به این مقطع الزامی است. علاوه بر این موارد متقاضی باید درزمینهٔ رشته تخصصی خود نمرات ممتاز کسب کرده باشد.

دانشگاه‌های انگلیسی و فرانسوی‌زبان هرکدام خواستار نمره قبولی در آزمون زبان موردنظر خود هستند.

یکی از بزرگ‌ترین مزایای تحصیل این مقطع در کانادا انعطاف دوره‌های آموزشی است. به‌طوری‌که در برخی موارد امکان ورود مستقیم از مقطع کارشناسی به دوره دکترا وجود دارد.

جزئیات دوره‌های آموزشی

دوره‌های PhD عموماً بین 4 تا 6 سال و حداکثر 7 سال به طول می‌انجامند. طبق قانون دو سال اول برای گذراندن دوره‌های تئوری کلاسی صرف می‌شود. سپس با گذراندن آزمون‌های پایان‌ترم این دوره دانشجو رسماً وارد مقطع PhD می‌شود. 2 تا 4 سال بعدی صرف پروژه‌های تحقیقاتی می‌شود که بیشترین زمان را از دانشجویان می‌گیرد. در انتها نیز ارائه رساله دکترا الزامی است. رساله دکترا برخی اوقات باید با استادان و دانشجویان دیگر دانشگاه‌ها به بحث گذاشته شود و دانشجو می‌بایست از موضوع تحقیقاتی خود دفاع نماید و در صورت موفقیت مدرک دکترا به دانشجو اعطا می‌شود.

کمک‌های مالی

 تقریباً تمام دانشجویان دکترا در مشاغلی داخل یا خارج از دانشگاه مشغول به کار هستند. اما سازمان‌ها و دانشگاه‌های معدودی در کانادا هستند که اجازه بیش از 10 ساعت کار را به دانشجویان نمی‌دهند.

تأمین بخشی از هزینه‌های این مقطع می‌تواند به‌صورت یک جایزه باشد که ممکن است تا چهار سال اول هزینه شهریه را تأمین نماید.

علاوه بر این درآمدها دانشجویان دوره دکترا می‌توانند تحت نظارت دانشکده و گروه آموزشی خود مشغول تدریس شوند تا بتوانند از این طریق بخشی از هزینه‌های خود را تأمین نمایند. لازم به توضیح است که در کانادا دانشگاه‌های معدودی دانشجویان را به‌طور کامل بورسیه می‌کنند.

در صورت تعویق پرداخت شهریه تحت شرایط خاص، دانشگاه برای کمک به دانشجو تمهیداتی همانند تمدید مهلت پرداخت را در نظر می‌گیرد.

مقاطع تحصیلی در کانادا

شرایط اخذ پذیرش و بورسیه از کانادا

جهت استفاده از بورسیه تحصیلی کشور کانادا متقاضیان باید این نکته را واقف باشند که بسیاری از دانشگاه‌های این کشور برنامه‌های فاند، کمک‌تحصیلی و بورس برای دانشجویان خارجی دارند (Scholarships, grants, bursaries).

مدل‌های مختلف بورسیه تحصیلی در کشور کانادا بر اساس شرایط درسی و تحصیلی متقاضی بوده و توسط منابع دولتی، شرکت‌های خصوصی یا دانشگاه‌ها ارائه می‌شوند و به این نوع اسکولارشیپ ها اصطلاحاً فلوشیپ هم گفته می‌شود. برای دریافت این نوع بورسیه تحصیلی، متقاضی باید دارای صلاحیت‌های علمی همانند معدل بالا، مقاله و گاها نمره زبان انگلیسی یا GRE مناسب باشد.

Grants و bursaries مربوط به مواقعی هستند که دانشجو نیاز مالی داشته باشد و از منبعی به آن‌ها کمک می‌شود. در این‌گونه موارد دیگر صلاحیت‌های علمی دانشجو مدنظر نیست. این نوع کمک‌هزینه‌ها به‌ندرت برای دانشجویان بین‌المللی در نظر گرفته می‌شود.

نکته حائز اهمیت این است که هر سه نوع فاند تحصیلی در کانادا که در بالا بیان شد، نیاز به باز پس دادن ندارند.

انواع فاند تحصیلی در کانادا

• بورسیه‌های کشور مبدأ کمک‌هزینه تدریس TA Teaching Assisstantship
• فاند تحقیقاتی Reasearch Assisstantship RA
• بورسیه دانشگاهی برای دوره‌های مستر و دکتری Bursaries
• بورسیه خارج از دانشگاه مانند (Vanier Canada Graduate Scholarships): این بورس تحصیلی سالانه به ۵۰۰ دانشجوی کانادایی یا بین‌المللی به مبلغ ۵۰ هزار دلار اعطا می‌شود و فقط مربوط به دوره دکتری است.
• Trudeau Foundation Doctoral Scholarships: این بورس تحصیلی سالیانه به ۱۵ متقاضی دوره دکترا اعطا می‌شود و مبلغ کل آن ۶۰ هزار دلار است.
• Banting Postdoctoral Fellowships: این بورس تحصیلی نیز نوعی فلوشیپ بوده و سالانه ۷۰ هزار دلار است که به ۷۰ دانشجوی دوره‌های پست دکتری در مدت دو سال اعطا می‌شود.
• Canadian Queen Elizabeth II Diamond Jubilee Scholarships: این بورس کمک‌هزینه تحصیل برای دانشجویان حوزه Commonwealth است که نوآور هستند و به مدت دو سال پرداخت می‌شود.
• Foreign Affairs, Trade, and Development Canada (DFATD)’s International Scholarships Program: این بورسیه نیز سالیانه به ۹۰۰ متقاضی اعطا می‌شود.