توصیه‌نامه چیست؟

پر کردن فرم اپلیکیشن آنلاین دانشگاه مراحل و بخش‌های مختلفی دارد، یکی از این‌ها بخش توصیه‌نامه است که به‌وسیله این نامه توسط چند نفر که شما را می‌شناسند، به دانشگاه مقصد معرفی می‌شوید. توصیه‌کننده‌ها معمولاً مدیران یا اساتید دانشگاه‌های دوران تحصیل شما هستند و درواقع توسط آن‌ها به دانشگاه مقصد توصیه می‌شوید.

توصیه‌نامه چیست؟

توصیه‌نامه (Recommendation Letter)، نامه‌ای است که در آن به توصیف توانایی‌های شما به‌خصوص توانایی‌های علمی و پژوهشی‌تان پرداخته می‌شود و اصولاً توسط اساتید و یا مدیران مؤسسات پژوهشی شما نوشته می‌شود. به‌طورکلی در توصیه‌نامه بهتر است خصوصیات خوب شما که نشانه تمایزتان با یک دانشجوی معمولی است آورده شود.

چرا دانشگاه مقصد از شما توصیه‌نامه می‌خواهد؟

با درخواست توصیه‌نامه از طرف دانشگاه مقصد، کمیته ارزشیابی دانشگاه، شناخت بهتری از شما به دست آورده و نسبت به این‌که در رشته انتخابی توانایی‌های لازم را دارا هستید، اطمینان کسب می‌نمایند؛ بنابراین هدف، ارزیابی سطح توانایی‌های شما به کمک نظرات افرادی است که با شما کاملاً آشنا هستند و تلاش و کوششتان را در یک سری فعالیت‌ها، از نزدیک شاهد بوده‌اند.

بهتر است چه کسانی توصیه‌نامه‌ها را بنویسند؟

دانشگاه‌ها اغلب از شما دو یا سه توصیه‌نامه می‌خواهند درنتیجه بهترین حالت این است که به سراغ اساتیدی بروید که در کلاس‌های درسی آن‌ها موفق بوده‌اید، یک پروژهٔ تئوری یا عملی خوب را با او گذرانده‌اید و یا در فعالیت‌های تحقیقاتی او مشارکت داشته‌اید. اگر این اساتید فارغ‌التحصیل ممتاز دانشگاه موردنظر شما باشند و یا به دلیل مقالات و تحقیقات به ثبت رسیده در جوامع علمی بین‌المللی صاحب‌نام باشند، توصیه‌نامه‌ای که از سوی آن‌ها دریافت می‌کنید، در فرآیند گرفتن پذیرش از دانشگاه بسیار مؤثر و ارزشمند خواهد بود. چنانچه استادانی که شما را توصیه می‌کنند چنین مشخصاتی نداشته باشند، اصلاً جای نگرانی نیست زیرا همین‌که توسط استادی توصیه می‌شوید کافی است. همچنین اگر در یک موسسه یا پژوهشگاه علمی، مشغول به کار بوده و یا هستید و در پروژه‌های تحقیقاتی آن مشارکت داشته‌اید، مدیر یا مسئول آن بخش اگر از اعضای هیئت‌علمی باشد، می‌تواند برای شما توصیه‌نامه بنویسد و این توصیه‌نامه نیز معتبر است.

از کدام یک از اساتید توصیه‌نامه بگیریم؟

جالب است بدانید که جز تعداد بسیار محدودی از اساتید در دانشگاه‌های ایران، مابقی را کسی در دنیا نمی‌شناسد! پس خیلی به دنبال اساتیدی نباشید که "فکر می‌کنید" همهٔ دنیا آن‌ها می‌شناسند چون مثلاً در کانادا دکترا گرفته‌اند. بلکه توصیه‌نامه‌هایتان را از اساتیدی بگیرید که شما را به‌خوبی می‌شناسند و نامه‌ای واقع‌بینانه و مخصوص شما می‌نویسند. اگر استادتان نوشتن نامه را به شما واگذار کرد و گفت هرچه شما نوشته‌اید را امضا می‌کند، حواستان باشد که اغراق نکنید! واقعیت را بنویسید! زیرکانه کمی به نکات منفی خود هم اشاره‌کنید تا بقیهٔ توصیه‌نامه، واقعی‌تر و قابل‌باورتر جلوه کند.

متن توصیه‌نامه حاوی چه اطلاعاتی است؟

در متن توصیه‌نامه، اساتید و یا توصیه‌کنندگان شما، توانایی‌های شما را ذکر کرده و جزئیاتی در مورد این توانایی‌ها بیان می‌کنند. این‌که مثلاً در متن گفته شود “شما دانشجوی خوبی هستید ” کفایت نمی‌کند بلکه باید این خوب بودن با جزئیات شرح داده شود مثلاً گفته شود: “این دانشجو در دروسی که با من گذرانده، تلاش زیادی داشته و همواره به دنبال مطالعه بر روی منابع جدید و مقالات بروز بوده است تا دامنه اطلاعات خود را گسترده‌تر سازد و در ضمن نمرات خوبی هم‌کسب نموده است ”. همچنین باید اشاره‌ای به شخصیت شما نیز داشته باشند که نشان دهد در فعالیت‌های شخصی و گروهی، روحیه جستجوگر و مسئولیت‌پذیری داشته‌اید.

دانشگاه مقصد چگونه توصیه‌نامه‌ها را دریافت می‌کند؟

در برخی دانشگاه‌ها فایل Word و یا PDF توصیه‌نامه در سایت آن دانشگاه قرار دارد و شما می‌توانید این فایل‌ها را دانلود کرده و در اختیار توصیه‌کنندگان خود قرار دهید، سپس با پست آن را به دانشگاه مقصد ارسال کنید؛ اما اغلب دانشگاه‌ها امکانی را فراهم کرده‌اند که در زمان پر کردن فرم اپلیکیشن آنلاین، وقتی به قسمت Recommendation Letter یا همان توصیه‌نامه می‌رسید، کافی است ایمیل توصیه‌کنندگان را وارد نمایید. پس از اتمام این مرحله یک ایمیل حاوی لینک آنلاین فرم توصیه‌نامه، به توصیه‌کننده ارسال می‌گردد که او به کمک این لینک به این فرم دسترسی پیدا می‌کند و می‌تواند به سؤالاتی که در مورد شما پرسیده می‌شود، پاسخ داده و یک متن را که حاوی توصیفش از شما و توانایی‌هایتان است، در قسمت مربوطه بنویسد.

برخی دانشگاه‌ها پس‌ازآن که توصیه‌نامه را دریافت نمودند، به شما ایمیلی ارسال می‌نمایند که نشانه دریافت توصیه‌نامه است. اگر دانشگاه موردنظر شما، این امکان را فراهم نکرده است، حتماً از اساتید و توصیه‌کنندگان خود در مورد دریافت و ارسال توصیه‌نامه جویا شوید تا عدم ارسال به‌موقع توصیه‌نامه در فرایند اپلای شما، خللی ایجاد نکند.

چگونه توصیه‌نامه‌هایی مؤثر برای خود تهیه کنیم؟

اگر از بسیاری از اساتید در ایران توصیه‌نامه بخواهید، ممکن است بگویند خودت بنویس و بیاور تا ما امضا کنیم! اگر چنین موقعیتی دارید خوب دقت کنید!! به‌هیچ‌وجه اغراق نکنید و واقعی بنویسید. به یک یا دو نکتهٔ مثبت اشاره‌کنید و برای هرکدام یک مثال بیاورید. بگویید ایشان پشتکار زیادی دارند، مثلاً درترم سوم کارشناسی ارشد ایشان در عرض دو هفته، مدت‌زمان بسیاری را در آزمایشگاه صرف کرد و توانست تمام تست‌های خود را انجام داد. ازجمله نکات مثبت می‌توان به زمان‌شناسی، پشتکار، توانایی کار در تیم و قدرت بیان اشاره کرد. به خاطر داشته باشید از لغات عجیب‌وغریب و غیرمعمول استفاده نکنید! و نکتهٔ آخر اینکه هرگز و هرگز از تمپلیت ها استفاده نکنید!