تحصیل در رشته‌های پزشکی کانادا
شرایط پذیرش برای هر استان اندکی تفاوت دارد که در مقالات آینده از همین سری شرایط پذیرش به تفکیک استان توضیح داده می‌شود؛ در این مقاله تنها به ذکر شرایط عمومی می‌پردازیم. در ابتدا لازم به ذکر است که مراحل مطروح در این مقاله برای متقاضیانی است که دارای مدرک پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی از ایران و یا سایر کشورها نمی‌باشند. شرایط ورود به دوره تطبیقی جهت دریافت مجوز طبابت و کار برای دانش‌آموختگان رشته‌های مذکور در مقاله جداگانه‌ای ارائه خواهد شد.
رشته پزشکی
کانادا دارای ۱۷ دانشکده پزشکی است و تعداد آن‌ها در هر استان بر مبنای منابع مالی، امکانات آموزشی و تعداد پزشک موردنیاز در آن استان متغیر است. دانشکده‌های پزشکی کاملاً تحت نظارت دولت استانی می‌باشند و لذا اکثریت ظرفیت پذیرش دانشگاه به ساکنین دائمی آن استان اختصاص داده می‌شود و تنها تعداد کمی دانشجو از خارج از کانادا سالانه پذیرش می‌شوند. برای پذیرش، داشتن مدرک زبان فرانسه یا انگلیسی الزامی است و زبان تدریس در هر دانشگاه با توجه استان یکی از زبان‌های فرانسه یا انگلیسی است.
برخلاف ایران، در کانادا امکان ورود به دانشکده پزشکی بلافاصله بعد از دبیرستان مقدور نیست. متقاضیان لازم است که در زمان پذیرش حداقل ۳ سال از دوره کارشناسی خود را گذرانده باشند و لازم است که در زمان شروع دوره پزشکی حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند (برخی از دانشگاه‌ها به دانشجویان سال آخر نیز پذیرش داده و نیاز به اتمام دوره کارشناسی برای ورود به دوره پزشکی نیست). عنوان رشته کارشناسی تأثیر زیادی در پذیرش ندارد، ولی لازم است که متقاضی در دوره کارشناسی دروس فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و بیوشیمی را حتماً گذرانده باشد. شایان‌ذکر است که متقاضیانی که مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد و یا دکترا می‌باشند نیز می‌توانند برای دوره پزشکی اقدام نمایند ولی این گروه از متقاضیان باید در زمان ثبت‌نام حتماً مقطع کارشناسی ارشد یا دکترای خود را با موفقیت به پایان رسانیده باشند.
ازجمله مهم‌ترین مدارک موردنیاز، نتیجه امتحان ورودی دانشکده‌های پزشکی یا MCAT, Medical Colleges Admission Test است که یک امتحان سراسری در آمریکای شمالی است و چندین بار در سال برگزار می‌گردد. در این امتحان علاوه بر سطح علمی، توانایی تجزیه‌وتحلیل، مهارت در حل مسائل و مهارت نوشتاری داوطلب ارزیابی می‌شود.
بعد از مقطع لیسانس 3 تا 4 ساله (علوم پایه) یک دوره 4 ساله (دوره بالینی) باید گذرانده شود که درمجموع طول دوره 7 الی 8 سال است. بیشتر دانشکده‌های پزشکی کانادا نیاز به امتحان MCAT و انجام مصاحبه حضوری دارند.
در کشور کانادا دوره ماقبل پزشکی وجود ندارد و بیشتر دانشجویان پس از اتمام دوره لیسانس (علوم پایه) به‌طور مستقیم وارد دانشکده پزشکی می‌شوند. تحصیلات پزشکی یک دوره بسیار رقابتی است و تنها دانشجویان بین‌المللی که دارای صلاحیت‌های علمی بالائی باشند برای وارد شدن به دانشکده پزشکی پذیرفته می‌شوند (تنها 9 درصد کل متقاضیان را شامل می‌شود).
اولین مدرک کاری پزشکی در کشور کانادا MD نام دارد. دوره رزیدنتی را Post-MD می‌نامند. امکان تحصیل در دوره پزشکی در این کشور به دو حالت وجود دارد.
- متقاضی دارای مدرک لیسانس ساینس (لیسانس شیمی، لیسانس زیست و رشته‌های مرتبط) باشد.
- متقاضی پس از دوره پیش‌دانشگاهی مستقیم قصد ورود به دوره پزشکی در کانادا را داشته باشد.
با توجه به اینکه ظرفیت دانشگاه‌ها توسط دولت کانادا تعیین می‌شود، در هر دو حالت شانس متقاضیان پایین است و فقط ۱۵ درصد متقاضیان پذیرفته می‌شوند و از این تعداد بیش از ۸۰ درصد آن‌ها دانشجویان سیتیزن یا مقیم کانادا هستند. ۱۷ دانشگاه در این کشور دوره‌های پزشکی (شامل داروسازی و دندانپزشکی) را ارائه می‌کنند. گذراندن آزمون ام کت MCAT (Medical College Admission Test) یکی از پیش‌شرط‌های ورود به دوره پزشکی در کانادا است.
رشته دندانپزشکی
شرایط ورود به رشته دندانپزشکی بسیار شبیه به پزشکی است. متقاضیان لازم است که ابتدا وارد دوره کارشناسی شده ولی نیازی به اتمام دوره نیست. متقاضی پس از ۲ سال تحصیل در رشته کارشناسی و گذراندن دروس شیمی عمومی، شیمی عالی، فیزیک، زیست‌شناسی، زبان انگلیسی، آمار و بیوشیمی می‌تواند برای رشته دندانپزشکی اقدام نماید. البته تعداد دروس پیش‌نیاز و حداقل نمره در هر درس در هر دانشگاه متفاوت است.
علاوه برگذراندن دروس موردنظر، متقاضی لازم است که در امتحان DAT, Dental Aptitude Test نیز شرکت نماید و در زمان ارسال مدارک، نمره این امتحان را نیز ارسال نماید. امتحان DAT دو بار در سال برگزار می‌گردد.
به‌طورکلی متقاضی دوره دندانپزشکی در کانادا، برای ورود به این دوره‌ها باید دوره لیسانس ۱ تا ۳ ساله را گذرانده باشد و همچنین در آزمون ورودی دندانپزشکی (آزمون Dental Aptitude Test DAT) قبول شوند تا بتواند دریکی از دوره‌های زیر وارد شوند.
- (DMD) (Doctor of Dental Medicine)
- (DDS) (Doctor of Dental Surgery)
برای ورود به مقطع فوق‌لیسانس دندانپزشکی در کشور کانادا باید متقاضی دارای مدرک DDS یا DMD باشد و برای ورود به دوره دکترای دندانپزشکی باید دارای مستر دندانپزشکی باشد.
رشته داروسازی
برای ورود به دانشکده داروسازی تنها یک سال تحصیل در دوره کارشناسی و گذراندن دروس شیمی، زیست‌شناسی، ریاضیات، انگلیسی، آمار و یک درس از جامعه‌شناسی کفایت می‌کند.
داروسازی نیز دارای امتحان تعیین سطح برای متقاضیان است. این امتحان تحت عنوان PCAT, Pharmacy Colleges Admission Test شناخته می‌شود که هدف آن تعیین سطح علمی متقاضیان و سنجش توانایی‌های حرفه‌ای آنان است. این امتحان ۴ بار در سال برگزار می‌شود.
با توجه به شرایط ذکرشده در بالا، جهت تحصیل در هر یک از سه رشته، اول باید درخواست اولیه متقاضی پذیرفته شود؛ سپس دانشگاه‌ها از میان متقاضیان، حدود ۳ برابر ظرفیت موردنیاز خود را برای مصاحبه دعوت می‌نمایند و پذیرفته‌شدگان نهایی از بین این افراد انتخاب می‌گردند.