اهمیت بالای GRE
فرض کنید شما یک داور در کمیتهٔ پذیرش دانشجوی تحصیلات تکمیلی تو دانشگاه یو بی سی هستید و تعداد زیادی دانشجو می خوان بیان دانشگاه شما. این دانشجوها جاهای مختلفی درس خواندن. توانایی‌هایشان خیلی متفاوت است. شما می‌خواهید بین این‌ها یک مقایسه انجام بدید. سؤال اصلی اینجاست که چطور بین شاگرداول یک دانشگاه چینی که تا حالا اسمش را نشنیدید، یک دانشجوی خوب از دانشگاه خودتان، و یک دانشجوی معمولی که از ام آی تی اپلای کرده مقایسه کنید؟ کار خیلی سختی است! مخصوصاً وقتی تنها عاملی که بین این‌ها تفاوت ایجاد می‌کند نمره‌هایشان باشد. نمرهٔ ۸۵ از ام آی تی چطوری با نمرهٔ ۴.۲ یو بی سی و چطوری با نمرهٔ ۱۷ شریف و نمرهٔ ۹۵ از دانشگاه نامعلوم چینی مقایسه می شه؟ این‌رو هم اضافه کنید که شاید کسی در دورهٔ لیسانسش نتوانسته نمرات خوبی بگیرد ولی فوق‌العاده بااستعداد است. شما دوست دارید به این آدم فرصت بدید. چرا؟ چون تعداد آدم‌های بااستعداد بالا محدوده! می‌خواهید همهٔ استعدادهای بالا را بگیرید، خصوصاً استعدادهای مخفی رو. اما چطور باید این کار را بکنید؟
اینجاست که به این نتیجه می‌رسید که برای معنادار کردن نمره‌ها، از یک امتحان استاندارد استفاده کنید که بتونه یک حسی از استعداد ذاتی دانشجو به شما بده. این امتحان به نمره‌هایی که دانشجو تو دوره لیسانس گرفته معنا می ده. یک دانشجوی خوب آمریکایی لازم ندارد خیلی برای جی آر ای وقت بگذارد. همین‌که درس‌هایش را خوب خوانده باشد بخش کوانتیتیتیو (Quantitative) را خوب می‌دهد و اگر اهل کتاب خواندن باشد مشکل زیادی با بخش وربال ندارد. نکته مثبت جی آر آینه که اگر دانشجو باهوش باشد ولی در دورهٔ لیسانس خوب درس نخوانده باشد بازهم می‌تواند با صرف زمان کافی استعدادش را نشان بدهد. این‌یک شانسه، هم برای کسایی که خوب درس نخواندن و هم برای کسایی که توی دانشگاه‌های شناخته‌نشده درس خواندن.
بخش کوانتیتیتیو جی آر ای را دانشجوهای خوب رشته‌های فنی ایران می‌توانند نزدیک به کامل بزنند (نمرهٔ بالای 165) اگر نمی‌توانید این کار را بکنید ازنظر هزینه-فرصت می‌ارزد که وقت کافی را بگذارید تا به این سطح برسید. دانش لازم برای بخش کوانتیتیو محدود به ریاضیات اول و دوم دبیرستان است. اگر نمی‌توانید این تست را خوب بزنید علتش این است که توی تست زدن مهارت ندارید یا با اصطلاحات آشنا نیستید. اگر توی ایران کنکور دادید رسیدن به سطح مطلوب توی بخش کوانتیتیتیو جی آر ای باید برایتان خیلی ساده باشد.
بخش وربال جی آر ای خیلی داستان متفاوتی دارد. متأسفانه توی ایران باب شده که جی آر ای وربال مهم نیست. چه اهمیتی دارد که یکی معنی یک سری لغت را بلده یا نه؟ این بی‌انصافی محض است. بخش وربال جی آر ای امتحان لغت نیست. بیشتر تست استعداد است. برای اینکه استعداد کسی تست بشود لازم است که لغت‌های زیادی را بلد باشد تا بتونه فرق بینشان را متوجه بشود و مفاهیم مختلف را با لغت‌های مناسب بیان کند. این را هم در نظر بگیرید که مسئولی که اپلیکیشن شما را داوری می‌کند به‌احتمال‌زیاد نمرهٔ جی آر ای وربال خودش خیلی بالا بوده است. آن داور به این نمره افتخار می‌کند و اصلاً فکر نمی‌کند که جی آر ای یک امتحان لغت است! البته این‌قدر باشعور هست که بفهمد کسی که توی ایران درس خواند لغت‌های کمتری از یک آمریکایی بلد است؛ ولی همه‌چیز برمی‌گردد به رقبای شما. آیا رقیب چینی شما وقت کافی گذاشته که توی جی آر ای نمرهٔ بهتری بگیرد؟ همین نمره می‌تواند او را به شما برتری بدهد.
من دو بار امتحان جی آر ای دادم. دفعهٔ اول نمرهٔ وربالم ۱۴۷ شد. دفعهٔ دوم شد ۱۶۲. این یعنی نمرهٔ خامم دو برابر شد. تست دوم را وقتی دادم که نزدیک به ۶ ماه توی کانادا بودم و البته استرسم برای اپلای کمتر از تست اول بود؛ ولی فرق اساسی اینجا بود که برای تست دوم باور کردم که نمرهٔ جی آر ای مهم است. نتیجه این شد که این شد که فهرستی را پرینت کردم و هرروز صبح ۵۰ تا لغت حفظ کردم. بعد از دو هفته فکر کردم که همهٔ لغت‌ها را حفظ شدم؛ اما وقتی برگشتم به صفحهٔ اول دیدم نصفشان یادم نیست (این یعنی حداقل ۷۵۰ تا لغت یادم بود). دوباره هرروز همهٔ لغت‌ها را حفظ کردم. اما این دفعه خیلی سریع‌تر بود. بعد از یک ماه تقریباً بیشتر از ۱۲۰۰ تا از کلمه‌ها را یاد گرفته بودم. ازآنجایی‌که جی آر ای تست لغت نیست و تست استعداد است، یادگرفتن این لغت‌ها برای امتحان دادن کفایت می‌کند. حفظ کردن این لغت‌ها ساده‌تر از حفظ کردن لغت‌های ته کتاب عربی دبیرستان است. اگر هدف شما موفق شدن در دنیای غرب است دانستن لغت بیشتر به شما خیلی کمک می‌کند. به‌هرحال کسی که لغت بیشتری می‌داند بهتر حرف می‌زند و بهتر حرف زدن به بهتر شدن موقعیت اجتماعی کمک می‌کند.
بعد از حفظ کردن لغت‌ها، دو تا تست نمونه از خودم گرفتم و رفتم سر جلسه. نمرهٔ جی آر ایم دو برابر شد. شاید خیلی فوق‌العاده نباشد. احتمالاً شما استعداد بیشتری دارید یا شاید بتوانید وقت بیشتری صرف کنید. درنتیجه باید بتوانید نمرهٔ بهتری بگیرید. بدانید که جی آر ای تست استعداد است؛ اما برای اینکه تست بتونه استعداد شما را بسنجد باید ابزار کافی برای دادن تست را داشته باشید. اگر موسسهٔ ای تی اس (ETS) بودجهٔ کافی را داشت و تست را به فارسی می‌گرفت بازهم تست تا حد خوبی برای آمریکایی‌ها معتبر می‌بود.
در مورد رایتینگ مسئله واقعاً سخت‌تر است. اشکال کار در این است که برای اینکه بتوانیم پیشرفت کنیم باید فیدبک خوبی از کارهایمان بگیریم. متأسفانه امکانات کافی برای گرفتن فیدبک خوب از رایتینگ فعلاً توی ایران موجود نیست (البته این سایت امکان تصحیح رایتنگ دارد). خصوصاً فیدبک‌های بد خیلی زیاد هستند و این مشکل را خیلی بیشتر می‌کند. مثلاً بعضی از معلم‌های زبان فکر می‌کنند که استفاده از لغت‌های جی آر ای توی رایتینگ خیلی مهم هستند و دانشجو باید دانش لغتش را به رخ خواننده بکشد. این حرف کلیتش درست است مشروط بر اینکه محتویات چیزی که دارید می‌نویسید خوب باشد. برای یک دانشجوی ایرانی مشکل اصلی لغت‌ها نیست (آن فرق بین نمره ۵ و ۶ را مشخص می‌کند و اکثریت زیر ۴ می‌گیرند)؛ مشکل اصلی آشنا نبودن با خوب نوشتن است. کتاب‌های رایتینگ جی آر زیادی توی ایران هستند اما اگر قصدتان گرفتن نمرهٔ خوب هست باید توی رایتینگ به‌طورکلی پیشرفت کنید. به‌طور خاص برای شما بهتر است که حین نوشتن مقاله‌های جی آر ای عمیقاً به حرف‌هایی که توی این مقاله نوشته‌شده فکر کنید و سعی کنید خودتان را بر اساس نکته‌های این متن نقد کنید. من‌بعد از خواندن متون زیاد فهمیدم که واقعاً هیچ‌چیزی از نوشتن یک متن علمی (چه فارسی و چه انگلیسی) نمی‌فهمیدم.
اما درنهایت اگر دوست دارید بخشی از وقتتان را به جی آر ای اختصاص بدهید بهتر است که با برنامه پیش برید. هدف شما این است که اولاً هر جا که می‌توانید استعدادتان را نشان بدهید و هر جا که نمی‌توانید، حداقل نشان بدهید که از بقیه خیلی بدتر نیستید. اگر رشتتان فنی هست خیلی مهم است که به نمرهٔ جی آر ای کوانتیتیتیوتون مطمئن باشید. این نشان می‌دهد که نمره‌هایی که گرفتید الکی نبوده است و حتی اگر نمره‌هایتان خوب نبود است پایهٔ ریاضی‌تان این‌قدر قوی هست که بتواند شما را به حد استاندارد برساند. امتحان جی آر ای وربال یک امتحان استاندارد استعداد ولی برای اینکه بتوانید این تست را خوب بدهید باید لغت کافی بلد باشید. می‌دانم که این امتحان عادلانه به نظر نمی‌رسد اما به این فکر کنید که یک دانشگاهی می‌خواهد برای ۴ سال دورهٔ دکتری به شما سالی بیشتر از 30 هزار دلار پول بدهد (این‌یک فاند معقول برای تحصیلات تکمیلی در خارج از کشور است)؛ آیا شما نمی‌خواهید برای چند هفته روزی نیم ساعت به حفظ کردن لغت اختصاص بدهید؟ درحالی‌که می‌دانید که تعداد زیادی از دانشجوهای چینی و هندی برای رقابت با شما این وقت را می‌گذارند. وقت گذاشتن برای رایتینگ جی آر ای بازده بالایی در بلندمدت دارد. اگر به سبک نوشتنتان اهمیت می‌دهید و برایتان مهم است که وقتی مردم نوشتهٔ علمی شما را می‌خوانند حس خودکشی به ایشان دست ندهد شروع کنید به بهبود دادن رایتینگتان. توی دنیای علمی ارزش شما متناسب باکیفیت مقاله‌های شماست و کیفیت مقاله‌هایتان مرتبط با تسلط شما بر زبان نوشتاری علمی است.
یک نکتهٔ دیگر: اگر شما از آن تیپ دانشجوهایی هستید که توی دورهٔ لیسانستان آشنایی خوبی با تحقیق پیدا کردید و امید دارید که یک استادی بخواهد شما را پشتیبانی کند، با نمرهٔ بد جی آر ای شانستان برای بعضی از دانشگاه‌های تاپ را از دست می‌دهید. بعضی دانشگاه‌های تاپ اگرچه توصیه‌های استادها را می‌پذیرند اما استاد همهٔ تصمیم را نمی‌گیرد. دانشگاه‌های آیوی لیگ (Ivy League) خیلی به این موضوع افتخار می‌کنند که دانشجوهایشان رهبر و همه‌فن‌حریف‌اند. وقتی یک دانشگاه هدفش این است که دانشجویی را بگیرد که در آینده یک رهبر آکادمیک باشد، آن دانشجو نمی‌تواند مثل یک انگلیسی‌زبان معمولی بنویسد. باید بتواند وقتی‌که لازم دارد مثل یک لرد انگلیسی بنویسد. اگر هدف شما این است که در تحقیق و کار آکادمیک پیشرو باشید، باید این سختی را به خودتان بدهید که ثابت کنید همه‌فن‌حریف هستید. یکی از علت‌هایی که تعداد دانشجوهای تاپ ایرانی توی ام آی تی و استنفورد خیلی بیشتر از دانشگاه‌های آیوی لیگه (هاروارد، پرینستون، کلمبیا، کورنل، دارموث، براون، ییل، و پنسیلوانیا) این است که ایرانی‌ها عموماً به این مهارت‌های جانبی کمتر اهمیت می‌دهند.
این‌رو در نظر داشته باشید که توی جو رقابتی جهان هر قدمی که در جهت درست باشد شما را به هدفتان نزدیک‌تر می‌کند.