تحصیل رایگان در کشور های خارجی
اما لزوماً اینطور نیست! کشورهای زیادی در سراسر جهان هستند که دانشجویان میتوانند بهطور رایگان یا با هزینه‌ی بسیار کم در آنها تحصیل کنند؛ فقط باید بدانید کجا دنبالشان بگردید. منتخبی از نام کشورهایی که می‌توانید با هزینه‌ی کم یا بهطور رایگان در آنها تحصیل کنید به همراه جزئیاتی درباره‌ی شرایط پذیرش و خدماتی که می‌توانید از این دانشگاه انتظار داشته باشید در این مقاله آمده‌اند.
آلمان
به نظر می‌رسد تمایل به تحصیل در کشور آلمان، روند رو به رشدی دارد. این عمدتاً به این دلیل است که تحصیل در مقطع کارشناسی در تمام دانشگاههای آلمان برای دانش آموزان آلمانی و غیر آلمانی صرف‌نظر از ملیت آنها، رایگان است. تنها یک مبلغ جزئی در حدود۱۵۰تا۲۰۰ یورو (۱۶۰ تا ۲۶۵دلار آمریکا) برای تأمین هزینه‌های پذیرش از دانشجویان گرفته میشود.
هزینه‌ی پایین تحصیل به همراه نظام اقتصادی قوی و نظام آموزش عالی بسیار خوب آلمان، چشم‌انداز تحصیل رایگان در این کشور را برای دانشجویان و والدینشان در سراسر جهان بسیار جذاب می‌کند. درواقع، طبق گزارش اخیر HSBC (شرکت خدمات مالی و بانکداری بریتانیایی) در رابطه با "ارزش تحصیلات"، کشور آلمان ازلحاظ کیفیت محسوس آموزش در دید والدین، جزو پنج کشور برتر جهان است. در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از دانشگاههای جهان، بیش از ۴۰ دانشگاه آلمانی –بعد از دانشگاه‌هایی از آمریکا و انگلیس- در میان بهترین دانشگاههای سراسر دنیا قرار دارند. بالاترین رتبه‌ی دانشگاههای آلمان به Technical University of Munich اختصاص دارد.
بااین‌حال، به نظر می‌رسد امکان تحصیل رایگان در آلمان برای مدت زیادی ادامه نخواهد داشت. ایالت بادن-وورتمبرگ در جنوب غربی آلمان، اخیراً طرح‌هایی برای تجدیدنظر در شهریه‌ی دانشجویان غیراروپایی از پاییز سال ۲۰۱۷ ارائه کرده است که طی آن دانشجویان غیراروپایی برای تحصیل در دانشگاههای این ایالت مانند Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg، باید در هر ترم هزینه‌ای حدود ۱۵۰۰ یورو (۱۶۰۰ دلار آمریکا) بپردازند.
اگر موفق شوید در آلمان دانشگاهی برای تحصیل رایگان پیدا کنید، بازهم باید بودجه‌ای برای هزینه‌های زندگی‌تان در نظر بگیرید. برای گرفتن ویزای تحصیلی آلمان باید ثابت کنید که سالانه حدود ۸۷۰۰ یورو (۹۲۳۰ دلار آمریکا) برای تأمین هزینه‌های زندگی‌تان دارید.
مونیخ و برلین که از برترین مقصدهای تحصیلیِ آلمان هستند، در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی سال ۲۰۱۶، در میان ارزان ترین شهرهای دانشجویی نیز قرار گرفته اند.
فرانسه،
ممکن است فرانسه به‌اندازه‌ی آلمان درزمینهٔ ی تحصیلات دانشگاهیِ ارزان، شناخته‌شده نباشد اما در فرانسه هم دانشجویان -صرف‌نظر از ملیتشان- میتوانند بهطور رایگان (یا با هزینه‌ی بسیار کم) در دانشگاهها تحصیل کنند.
با اینکه دانشگاههای دولتی فرانسه کاملاً رایگان نیستند، اما مبلغ شهریه‌ی آنها تنها کسر کوچکی از شهریه‌ی اکثر دانشگاههای دنیاست؛ در حدود ۱۸۴ یورو (۱۹۵ دلار آمریکا) در سال برای پوشش هزینه‌های پذیرش هر دوره در مقطع کارشناسی. این هزینه‌ها ممکن است تحت شرایطی بیشتر شوند، مخصوصاً برای دوره‌های تخصصی‌تری مانند پزشکی و مهندسی، اما میزان این افزایش چشمگیر نیست. اما اگر انتظار دارید در سیستمی مثل grande école تحصیل کنید، هزینه‌ها بسیار متفاوت‌اند.
همانند آلمان، اکثر دوره‌هایی که امکان تحصیل رایگان در فرانسه را برای شما فراهم می‌کنند، به زبان مادری این کشور تدریس میشوند. بااین‌حال فرصت‌های تحصیلی به زبان انگلیسی مخصوصاً در سطح فوق‌لیسانس در حال افزایش هستند. شما همچنین می‌توانید قبل از شروع به تحصیل در دانشگاه زبان فرانسه‌ی خود را در یک مدرسه مقدماتی تقویت کنید، اما برای این کار نیز باید هزینه‌ی جداگانه‌ای بپردازید.
هزینه‌های زندگی در فرانسه هم نسبتاً مقرون‌به‌صرفه هستند: در حدود ۹۶۰۰ یورو (۱۰،۱۸۰ دلار آمریکا) در سال. اما اگر بخواهید در پاریس زندگی کنید باید انتظار هزینه‌های بیشتری داشته باشید. بر طبق آمار Numbeo (بزرگترین پایگاه داده‌های کاربر محور در مورد کشورها و شهرهای سراسر جهان)، شهر رقیب پاریس، لندن، با ۲۵٪ هزینه‌ی بالاترِ خرید و۶۹٪ هزینه‌ی هنگفت بالاترِ اجاره خانه ازهرجهت هزینه‌های زندگی در پاریس را از چشم می‌اندازد. ارزانی نسبی پایتخت فرانسه، به همراه منتخبی از بهترین دانشگاههای بینالمللی جهان این شهر را در فهرستِ بهترین شهرهای دانشجویی موسسه‌ی QS نگاه داشته است.
کشورهای نوردیک
کشورهای اروپای شمالی (معروف به کشورهای نوردیک) که باکیفیت بالای زندگی، طبیعت خیره‌کننده و سیاست‌گذاری‌های لیبرالشان شناخته میشوند نیز برخی از بهترین سیستم‌های آموزش عالی جهان را دارند. همه‌ی کشورهای اروپای شمالی، دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد فرصت‌هایی برای تحصیل رایگان یا کم‌هزینه ارائه می‌دهند:
در نروژ، تحصیل برای تمام دانشجویان، فارغ از سطح تحصیلی و ملیتشان، رایگان است. اکثر دوره‌های مقطع کارشناسی به زبان نروژی تدریس میشوند و دانشجویان بینالمللی باید برای تحصیل در این مقطع، تسلطشان را بر زبان نروژی اثبات کنند. در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا دوره‌های انگلیسی‌زبان به‌مراتب بیشترند و امکان تحصیل رایگان نیز همچنان پابرجاست.
دانمارک و سوئد امکانات رایگان آموزش عالی خود را تنها در اختیار دانشجویانی از کشورهای اتحادیه‌ی اروپا، کشورهای منطقه‌ی اقتصادی اروپا و سوئیس قرار می‌دهند و دانشجویان کشورهای دیگر باید برای تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در این دو کشور، شهریه پرداخت کنند. هزینه‌ی دوره‌های دکترا در هر دو کشور بهطور کامل تأمین میشود و دانشجویان ممتاز دکترا میتوانند علاوه بر اخذ رایگان مدرکشان، مبلغی هم به‌عنوان حقوق دریافت کنند. کشور فنلاند نیز از پاییز سال ۲۰۱۷ مانند این دو کشور از دانش‌آموزان غیراروپایی شهریه دریافت خواهد کرد که این مبلغ حداقل ۱۵۰۰ یورو (۱۶۰۰ دلار آمریکا) خواهد بود.
در هر دو کشور دانمارک و سوئد، شهریه‌های مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد متفاوت است. در دانمارک، هزینه‌ی دانشگاهها بین ۴۵،۰۰۰ و ۱۲۰،۰۰۰ کرون دانمارک (۶۴۲۰ تا ۱۷۱۱۵ دلار آمریکا) در هرسال است. این هزینه‌ها در سوئد بین ۸۰،۰۰۰ و ۱۴۰،۰۰۰ کرون سوئد (۸۷۳۰ تا ۱۵۲۷۰ دلار آمریکا) هستند.
تحصیل در هر چهار دانشگاه دولتی کشور ایسلند رایگان است و در هرسال تنها ۴۰۰ یورو (۴۲۵ دلار آمریکا) برای ثبت‌نام از دانشجویان دریافت میشود.
و اما هزینه‌های زندگی؛ باید بگوییم که کشورهای اروپای شمالی از گرانترین کشورهای اروپا برای زندگی کردن هستند. این عمدتاً به دلیل اقتصاد سالم این منطقه و ارزش بالای پول کشورهای نوردیک است، بنابراین پرداخت هزینه‌ی بیشتر زندگی زمانی که همه‌ی خیابان‌ها تمیزند و مردم خوش‌حال‌اند شاید آن‌قدرها هم بد نباشد! چهار پایتخت کشورهای نوردیک جزو بهترین شهرهای دانشجویی دنیا هستند: کپنهاگ، هلسینکی، اسلو و استکهلم.
اتریش
کشور دیگری که دانشجویان میتوانند در آن بهطور رایگان (یا با هزینه‌ی اندک) تحصیل کنند، اتریش است. دانشجویان از کشورهای اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه‌ی اقتصادی اروپا از امکانات تحصیلی مشابهی با اتریشیها برخوردارند و میتوانند تا دو ترم از هر مقطعی را بهطور رایگان تحصیل کنند. بعدازاین مدت، دانشجویان تنها باید مبلغ ۳۶۳ یورو (۳۸۵ دلار آمریکا) برای تحصیل در هر ترم پرداخت کنند. دانشجویان بینالمللی کشورهای دیگر نیز میتوانند با اندکی هزینه‌ی بیشتر، در حدود ۷۲۶ یورو (۷۷۰ دلار آمریکا) برای هر ترم تحصیلی، در دانشگاههای این کشور به تحصیل بپردازند. هزینه‌ی زندگی در اتریش سالانه در حدود ۱۰،۰۰۰ تا ۱۲،۰۰۰ یورو (۱۰۸۲۰ تا ۱۲۷۳۰ دلار آمریکا) است. وین، پایتخت اتریش، در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی سال ۲۰۱۶، در رتبه‌ی شانزدهم قرار دارد.
بلژیک
بلژیک دو زبان‌اصلی دارد که هزینه‌های تحصیل آکادمیک به هرکدام از این زبانها، متفاوت است. بااین‌حال، دانشجویان اروپایی در هرسال حداکثر ۸۳۵ یورو (۸۹۰ دلار آمریکا) برای تحصیل در دانشگاههای بلژیک پرداخت خواهند کرد و درحالی‌که تنها دانشجویان اروپایی میتوانند از مزایای عمده‌ی تحصیل رایگان در اروپا استفاده کنند، هزینه‌ها برای دانشجویان بینالمللی همچنان بسیار کم و از حدود ۸۹۰ یورو تا حداکثر ۴۱۷۵ یورو (۹۴۰ تا ۴۴۳۰ دلار آمریکا) در هرسال است. شما می‌توانید با بودجه‌ی سالانه ۱۱۴۰۰ یورو (۱۲۱۰۰ دلار آمریکا) در بلژیک زندگی کنید. بروکسل، پایتخت بلژیک، در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی سال ۲۰۱۶، در رتبه‌ی چهاردهم قرار دارد.
جمهوری چک
دانشجویانی که به زبان چکی حرف می‌زنند، میتوانند بهطور رایگان در هر مقطع تحصیلی و در تمام دانشگاههای دولتی این کشور تحصیل کنند. دانشجویانی که می‌خواهند به زبان انگلیسی درس بخوانند نیز میتوانند نسبتاً ارزان و با حدود۱۰۸۳۳۴ CZK معادل با ۴۲۶۰ دلار آمریکا برای هرسال، در این کشور تحصیل کنند. هزینه‌های زندگی در جمهوری چک از بسیاری از کشورهای اروپای غربی کمتر و در حدود ۱۰۶۹۰۰ تا ۲۲۹۰۷۰ CZK معادل با۴۲۰۰ تا ۹۰۰۰ دلار آمریکا در یک سال است. پراگ، پایتخت جمهوری چک، در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی سال ۲۰۱۶، در رتبه‌ی سی و نهم قرار دارد.
یونان
تمام دانشجویان از کشورهای اتحادیه اروپا و کشورهای منطقه‌ی اقتصادی اروپا میتوانند بهطور رایگان در تمام دانشگاههای دولتی یونان -به‌جز بعضی از دوره‌های کارشناسی ارشد- تحصیل‌کرده و تمام کتابهای درسی‌شان را نیز رایگان دریافت کنند. دانشجویان بینالمللی هم واجد شرایط تحصیل در مراکز آموزش عالی با هزینه‌ی کم -در حدود ۱۵۰۰ یورو (۱۶۰۰ دلار آمریکا) در سال- هستند. یونان کمترین هزینه‌ی زندگی در اتحادیه‌ی اروپا را دارد.
ایتالیا
اگرچه دانشگاههای خصوصی ایتالیا با شهریه‌های نسبتاً بالایشان شناخته میشوند، دانشگاههای دولتی این کشور با شهریه‌هایی در حدود ۸۵۰ تا ۱۰۰۰ یورو در سال (۹۰۰ تا ۱۰۶۰ دلار آمریکا) برای تحصیل در مقطع کارشناسی، بهطور قابل‌توجهی ارزانتر هستند. دانشجویان اروپایی نیز مانند دانشجویان ایتالیایی واجد شرایط ویژه مالی مانند وامها، کمک‌هزینه‌های تحصیلی، بورسیه‌ها و چشم‌پوشی از هزینه‌های تحصیلی هستند. هزینه‌ی زندگی در ایتالیا هم به‌اندازه‌ای که ممکن است انتظار داشته باشید بالا نیست و سالانه حدود ۱۲۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ یورو (۱۲۷۶۰ تا ۱۹۱۴۵ دلار امریکا) را شامل میشود. میلان در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی جهان در رتبه‌ی سی و هشتم و رم، پایتخت ایتالیا، در رتبه‌ی شصت و یکم قرار دارد.
اسپانیا
مانند دانشجویان اسپانیایی، دانشجویان اروپایی نیز نباید شهریه‌های تحصیلی بالایی در این کشور بپردازند. درعین‌حال دانشجویان بینالمللی میتوانند با پرداخت هزینه‌ی ۶۸۰ تا ۱۴۰۰ یورو (۷۲۰ تا ۱۵۰۰ دلار آمریکا) در سال، در دانشگاههای دولتی اسپانیا تحصیل کنند. شهریه‌ها بر پایه‌ی واحدهای درسی دریافت میشوند و ممکن است در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا افزایش پیدا کنند. برای زندگی در اسپانیا باید سالانه بین ۱۰۸۰۰ تا ۱۳۲۰۰ یورو (۱۱۵۰۰ تا ۱۴۰۵۰ دلار آمریکا) هزینه کنید. مادرید و بارسلونا در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی ۲۰۱۶، به ترتیب در رده‌های بیست و دوم و سی ام قرار دارند.
آرژانتین
درحالی‌که دانشگاههای آرژانتین برای دانشجویان این کشور کاملاً رایگان است، دانشجویان بینالمللی باید مبلغی جزئی برای ورود به دانشگاههای دولتی آرژانتین پرداخت کنند. از سوی دیگر، شهریه‌ی موسسه‌های خصوصی آرژانتینی ممکن است سالانه تا ۵۰۰۰ دلار آمریکا برسد. در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی ۲۰۱۶، بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، در رتبه‌ی سی و دوم قرار دارد.
هند
در هند، دانشجویان بینالمللی به‌طورمعمول شهریه‌ای بیشتر از ۷۳۰۰ دلار آمریکا در سال نخواهند پرداخت، هرچند که شهریه‌ی دانشگاههای خصوصی و مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ممکن است بیشتر باشد. هزینه‌های زندگی در هند برای اکثر دانشجویان بسیار وسوسه‌انگیز است –طبق آمار Numbeo شاخص قیمت مصرف‌کننده در این کشور تا ۱۸۷٪ و قیمت اجاره خانه تا ۳۷۳٪ از کشور انگلستان کمتر است. روی‌هم‌رفته، شما می‌توانید با مبلغ کمی در حدود ۵۰۰ دلار آمریکا به‌راحتی در این کشور زندگی کنید.
تایوان
در کشور تایوان، درازای شهریه‌ی کمی که می‌پردازید خدمات تحصیلی ارزشمندی در بهترین دانشگاههای دولتی دریافت خواهید کرد. برای مثال، دانشگاه ملی تایوان (NTU)، بهترین دانشگاه این کشور که در رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از دانشگاههای جهان در سال ۲۰۱۶ رتبه‌ی شصت و هشتم را به خود اختصاص داده، در سال گذشته تنها ۱۰۰۹۲۰ تا ۱۲۴۲۰۰دلار تایوان( ۳۱۷۵ تا ۳۹۰۰ دلار آمریکا) را به‌عنوان شهریه از دانشجویان مقطع کارشناسی خود دریافت کرده است. شهر تایپه تایوان، در جایگاه بیست و سوم رتبه‌بندی موسسه‌ی QS از بهترین شهرهای دانشجویی ۲۰۱۶ و در رتبه‌ی پنجم شهرهای ارزان برای دانشجویان قرار دارد.